‘ Dat “speelbal” slaat op de mensen die het werk moeten uitvoeren en de klussen moeten opknappen (de domeindeskundigen, de professionals), en die als speelbal fungeren voor de personen die achter hun tekentafels de modellen en regels bedenken en daar de praktiserende domeindeskundigen (ik vermijd dat deplorable woord professionals zo veel mogelijk) mee teisteren en sarren: de politiek-bestuurlijke managerkaste van nomenklatoeristi dus. De bevolking van de banencarrousels. Degenen met de kennissen in plaats van de kennis.’

• ‘ Dat in dit kader de ene betekenis van speelbal. De andere betekenis is hier min of meer complementair aan en wordt door Hajo de Reijger treffend verbeeld in zijn cartoon: Mark Rutte die de speelbal wordt van het Corona-Covid19 virus dat hij aanvankelijk als speelbal beschouwde en ten eigen voordele meende te kunnen gebruiken.
  Net als bijna alle politieke leiders deden, greep Rutte het virus aan om zijn positie als politicus te versterken door zich middels maatregelen tegen het virus, als leider en staatsman te afficheren. “Ze” konden niet wachten om Corona tot pandemie der Eerste Klasse te laten verklaren.Even erg als ebola. Dat zou draconische maatregelen rechtvaardigen. Voor de meeste politici zijn noodtoestanden en uitzonderingssituaties immers gefundenes Fressen.
  In Ruttes geval was Corona bijna een geschenk uit de hemel, want de Kamerverkiezingen op 17 maart 2021 staan voor de deur. In de opmaat naar die verkiezingen kon Rutte zich als crisismanager, staatsman en Vader des Vaderlands positioneren. Voor de gewone mens is Corona vooral een gevaar en een risico, terwijl politieke entrepreneurs er meteen kansen in ontwaren. Zij kunnen er hun verdienposities mee oppompen. Op deze manier mogen de meesten van ons, van henzelf niet denken.’

‘ Helaas voor de politieke poppenspelers en vooral helaas en jammer voor ons, gedraagt het Corona-balletje zich onvoorspelbaar en oncontroleerbaar. Zeker in de vigerende context. Bijna alles in onze maatschappij staat intussen in het teken van het rendementsdenken en we vinden het bijna vanzelfsprekend dat bijvoorbeeld extra ziekenhuiscapaciteit als verspilling beschouwd wordt, want ook ziekenhuizen mogen, of moeten zelfs, immers winst maken om uit te keren aan aandeelhouders. Geen winst genereren in de zorg, is gewoon immoreel. Denk aan de beruchte casus van het echtpaar Spijker-Schippers. Ze deden niets onwettigs of illegaals. Ze wisten gewoon heel goed de weg in het systeem, en daarmee kun je veel geld verdienen.

Hajo tekent een Rutte die met het schuim om de mond probeert het virus-balletje (dat, voor hem tantaliserend, met een elastiek aan zijn riem vastzit) naar zijn pijpen te laten dansen en springen. De collateral damage die hij daarbij aanricht, zien we ook in de cartoon verbeeld. Arme wij!
Rutte is tien jaar lang gewend om de leden van het kabinet aan een touwtje te hebben, maar dit is toch iets anders. Nu is er sprake van een zeer belangrijke extra interveniërende variable die aan het licht treedt: ons aller onderliggend lijden.’

• ‘ Rutte (en wij als maatschappij) hebben namelijk te maken met een intussen chronische toestand van ernstige “onderliggend lijden”, waarbij het neoliberalisme als voornaamste pathogeen (ziekmaker) fungeert. Het verzwakt onze natuurlijke afweer. Daarom zijn we extra kwetsbaar voor dit Covid-Sars-virus – en voor iedere crisis. Op korte en middellange termijn valt hier niets aan of tegen te doen. Het neoliberalisme is zo mogelijk nog kwaadaardiger dan Covid-19 en het muteert bovendien voortdurend.’

‘ Laten we deze metafoor niet verder uitwerken. Dat kan iedereen voor zichzelf doen; het spreekt eigenlijk allemaal vanzelf.’

• ‘ Ruben Oppenheimer tekent een variant van de ellende, door een Kersttrui als dwangbuis, of Nessushemd, of het vergiftigde kleed (shirt of flame) van Medea voor Glauke, te verbeelden. Op dat Nessushemd – dat in dit geval ironisch als Kersttrui is vermomd – zien we de tekens afgebeeld die staan voor de narigheden waaraan we momenteel zijn blootgesteld. Dat hebben we onzalig genoeg grotendeels aan onszelf te danken, omdat we de politici die dit verhapstukken zelf hebben gekozen – en ook weer niet, want het systeem waarin dit alles zich afspeelt was ooit heel anders bedoeld dan waarvoor het nu wordt gebruikt.’

‘ Citaat uit Van den Brink bladzijde 149: “Qua systeem [hier plaatsen wij dus een ruitertje bij; i.p.v. systeem opteren wij provisorisch voor: principe of beginsel] stemmen de meeste Nederlanders in met de manier waarop verkiezingen plaatsvinden, qua bestuurlijke praktijk menen ze dat bestuurders hen onvoldoende serieus nemen. ( ….. )  meer dan de helft van de bevolking zegt dat men geen enkele invloed op de regering heeft. Daaruit blijkt eens te meer dat er een groot verschil bestaat tussen het houden van verkiezingen en de wijze waarop bestuurders of politici daadwerkelijk handelen.” Vandaar dat het instrument van referenda in verschillende vormen, soorten en maten, zo node wordt gemist!
Bekijk de video (07.12.2020) met Gabriël van den Brink op het platform De nieuwe wereld en bezie de interviewer Jelle van Baardewijk in dit geval vooral als advocaat van de duivel.’

• ‘ Wij hebben bij het terugkijken van deze video, regelmatig doorgespoeld naar de passages waar Van den Brink aan het woord is, om daarná alsnog naar de interviewer te gaan, om te verifiëren welke vraag er bij het antwoord van Van den Brink gesteld werd, of welke inleidende aanloop de interviewer koos. Bij deze video bleek dit voor ons een perfect format. Dit doet overigens niets af aan de kwaliteit van Van Baardewijk als interviewer. Deze handelwijze hoort gewoon bij onze idiosyncratische make up.’

♣

<<  Ambtenaren zien de onuitvoerbaarheid van nieuwe wetgeving soms al lang aankomen. Gebruik daarom de kennis van  medewerkers van uitvoeringsorganisaties, zoals de Belastingdienst of het UWV, en toets nieuwe wetten van tevoren op de uitvoerbaarheid, bepleiten Piet Fortuin en Patrick Feij van het CNV.  >>

Piet Fortuin en Patrick Feij, Trouw 16 december 2020, 10:46

Waar staat de toeslagenaffaire symbool voor? Een gesprek met Gabriel van den Brink  • Dec 7, 2020