‘ Ook god heeft recht op onderwijs, dus Het van school sturen kan niet. Dat zou tegen de Verlichting en de Mensenrechten zijn. Bovendien zou Brussel het vast niet goed vinden, vanwege de Waardengemeenschap die EU heet. Zo hebben de politieke marketeers het product EU verpakt: als waardengemeenschap. Net zoals KLM-bobo’s met hun newspeak glashard beweren dat ze moeten uitbreiden (!) om te kunnen vergroenen. Leuterpraat en lulkoek van de bovenste plank.We moeten veel meer vliegen, want daar wordt de planeet alleen maar groener van.
Voor het bezigen van dit soort bazelbrabbels wordt zo’n gup als topman dan zwaar beloond. Nou ja, de tekstschrijvers van het ingehuurde marketing- & reclamebureau, vermoed ik. De gup debiteert vermoedelijk de hem voorgekauwde propagandaprietpraat.
– ‘ Het klopt als een bus hoor, een airbus welteverstaan. Er is geen flintertje fake news aan, want dollars zijn groen, greenbacks. Aangezien deze KLM-kanjer het grootste deel van zijn bonussen en tantièmes waarschijnlijk in dollars krijgt uitbetaald, is groen duurzaam zijn favoriete kleur. Hij zal vast in een groene pijama met dollaropdruk slapen en op groene vrouwen (of mannen) vallen. Groen! Goed voor u en puik voor het milieu.Honderdeurobiljetten zijn ook groen. Zie je nou wel!’
‘ Vliegtuigen zijn handiger dan je zou denken. Je kunt vliegtuigen bijvoorbeeld ook gebruiken om principes over boord te kieperen, of er excuses op los te laten. Er valt dus best veel te zeggen voor méér vliegtuigen en uitbreiding van het vliegverkeer. Dat fijnstof dat ze produceren en de verzwelging van fossiele brandstof moeten we dan maar op de koop toe nemen.’
– ‘ Ach, ze zullen bij de vliegtuigboeren Icarus niet voor niets tot schutspatroon hebben verkozen. Vanwege de aansprakelijkheids-verzekering.’
‘Zou het iets helpen bij de aan de gang zijnde onderwijssoap wanneer Nederlandse politici de roman Onderworpen van Michel Houellebecq zouden hebben gelezen?’ vraagt Tazia. ‘Gelezen en verwerkt natuurlijk, want je kunt een boek lezen en lezen, dat moge duidelijk zijn.’
‘ In ieder geval heb ik door die roman weer eens onder de neus gewreven gekregen dat onderwijs uiterst belangrijk is voor een maatschappij. In Houellebecq’s roman hecht de Tunesisch-Franse presidentskandidaat Mohammad Ben Abbes groot belang aan onderwijs,’ antwoordt Simon. ‘ Ben Abbes maakt niet voor niets aanspraak op het departement van onderwijs als zijn partij de verkiezingen wint. Daar hoef je Antonio Gramsci en zijn betoog over hegemonie waarachtig niet voor gelezen te hebben.’
‘ Is men in Nederland op onderwijsgebied bezig met een achterhoedegevecht dat in feite al verloren is?’
Simon: ‘ Dat lijkt me wel, ja. Let wel: ons onderwijs is verloren en kwijtgeraakt aan de markt, dus niet per se verloren aan de islam. De islam is een boeman-bliksemafleider. Als je ook het onderwijs aan “de markt” overlaat, zoals de pipo’s ruim veertig jaar geleden begonnen te doen, vraag je als maatschappij om moeilijkheden. Het Trouwartikel eindigt met een mening van oud-professor onderwijsrecht Paul Zoontjes: “Slob [onderwijsminister van de CU] speelt een beperkte rol. Het gaat er om waar het stelsel naartoe gaat. De overheid trekt zich wat betreft de bescherming van religieus onderwijs verder terug, en religie en levensbeschouwing worden meer een zaak voor de privésfeer.”
Dat ziet professor Zoontjes goed en scherp, maar hij blijft toch in het oude vertrouwde frame. De politici trekken zich inderdaad terug – van hun verantwoordelijkheden. Voor mij staat hier dat de hedendaagse politici particuliere ondernemers zijn geworden, zij zijn geen volksvertegenwoordigers meer die het algemeen belang voor ogen hebben. Deze politici bemoeien zich niet langer met onze maatschappij, al maken zij daar zelf wonderlijk genoeg deel van uit, maar laten alles over aan de markt. Politici trekken zich terug van en uit het maatschappelijk gebeuren en laten hun imagobeheer over aan marketeers en reclamebureaus. Het vrije markt fundamentalisme is de godsdienst van het postmoderne Westen. Daar zijn veel moslims het niet mee eens, dat boezemt hen angst aan. Dat kan ik me levendig en heel goed indenken.’
Tazia: ‘ Die totaal seculiere – lees waarden- en normloze – vrije markt is volgens Houellebecq het grootste schrikbeeld van de moslimgemeenschap hier. Ik lees op pagina 122 en 124 twee passages bij Houellebecq die aangestreept staan. Aan het woord is Alain Tanneur van de Franse geheime dienst: “ … de ware vijanden van de moslims, die ze erger vrezen en haten dan wat ook, dat is niet het katholicisme: het is het secularisme, de laïciteit, het atheïstisch materialisme.” En op pagina 124 waar het gaat over banden met en geld uit Saoedi-Arabië: “Ben Abbes profiteert graag en zonder enige terughoudendheid van hun oliedollars, maar is absoluut niet van plan in te leveren op soevereiniteit, op welke manier dan ook.”
Dit vind ik een fascinerend frame: de afkeer en angst voor het materialisme – voor mij staat het neoliberalisme daar voor – en de angst voor verlies van soevereiniteit, waarbij ik aan de EU denk, met zijn wereldvreemde ever closer union, die door de meerderheid van de EU-bevolkingen niet gewild of gewenst wordt. Vandaar dat de politieke nomenklatoera het referendum heeft begraven. Want stel je eens voor dat de tokkies gearticuleerd duidelijk konden maken wat ze werkelijk willen.’
Simon: ‘ Je merkt wel dat het discours, het frame, dat wij hanteren, een compleet ander verhaal vertelt dan wat we in de media krijgen voorgeschoteld. Hoewel meneer Zoontjes in Trouw wel dingen zegt die ook in ons vertoog hout snijden. Bijvoorbeeld: “Scholen zijn hun oriëntatie kwijt”, licht hij [Zoontjes] toe. “De meeste scholen voor bijzonder onderwijs weten niet meer waar ze mee bezig zijn, … “
Dat klopt als een zwerende vinger. Scholen (steeds die reïficaties, alsof scholen autonome wezens zijn) zijn al lang gedesoriënteerd. Vanuit de gedesoriënteerde volksvertegenwoordiging wordt al sinds jaar en dag geen richting meer aangegeven. Niet alleen zijn scholen steeds meer een eenheidsworst geworden, die zich alleen via marketing-trucs van elkaar onderscheiden, dat geldt ook voor de politieke partijen.
Vandaar dat bijvoorbeeld onze Belastingdienst als een staat in een staat begint te functioneren. Een organisatie als de Belastingdienst is immers juist uiterst gestructureerd, consequent, coherent en ethos-gedreven in de weer. Tenminste, als het goed is, en dat is het helaas niet meer in Nederland, there is something thorougly rotten over here. Dus steekt de belastingambtenaar de middelvinger op naar de politiek, helaas doet zij dat via de burger, dat wel. Dat is niet leuk, maar voor mij alleszins invoelbaar. Die burger kiest immers de politici die de Belastingdienst correct en effectief functioneren onmogelijk maken? Politieke pipo’s denken enkel aan hun eigen scores, ze overvragen en overbelasten de Belastingdienst door hun lawines aan electoraal geïnspireerde eisen en opdrachten. Als klap op de vuurpijl wordt er een meneer Eric Wiebes als chef aangesteld. Kortom:bij de Belastingdienst voelt men zich – net als in het onderwijs – door de politiek niet serieus genomen.’
– ‘ Het neoliberalisme wordt terloops in ons onderwijs ingebracht, ongemerkt en bijna vanzelfsprekend. Kijk maar eens naar de wens van de Haagse volksvertegenwoordigers om de school ondergeschikt te maken aan de markt met zijn 24-uurs-economie. Dat impliceert het loslaten van structuur, en iedere amateur-pedadagoog kan je vertellen dat kinderen zeer gebaat zijn bij structuur, ter bevordering van een stabiele en evenwichtige persoonsontwikkeling.’
‘ Vreemd, heel raar, dat dergelijke verbanden niet worden gelegd hè. Men kakelt en snatert naar hartelust langs elkaar heen, zover kippen zonder kop kunnen kakelen.
– ‘ O maar dat is geen enkel probleem, want kippen met of zonder kop, kakelen altijd uit hun nek. Stel je eens voor dat je vader als taxi-chauffeur voor Über rijdt en daarnaaast pizzakoerier is en je moeder als zzp-er de post rondbrengt en eveneens als zzp-er voor een schoonmaakuitzendbureau werkt. Dan zijn flexibele schooltijden heel goed voor de (hamburger- & junk-)economie.’
‘ Als “onze volksvertegenwoordigers” daar onder de Haagse kaasstolp zich druk maken over de toeslagen-soap bij de Belastingdienst, dan zijn die volksvertegenwoordigers niet zozeer begaan met de kinderen, alswel bezorgd over de vraag of de ouders hun handen wel vrij hebben (dus niet voor eigen kroost hoeven of zelfs mógen zorgen) om de 24-uurs economie met hun hamburgerbaantjes draaiende te houden. Zo cynisch wil ik het best stellen.’
Tazia: ‘ Wanneer je het over structuur hebt, heb je het ook over de Belastingdienst. De Trouw-redactie roept om het gewoonte-middel van de parlementaire enquête naar de Belastingdienst, in verband met die kindertoeslagen. Maar een PE verandert natuurlijk niks aan een mentaliteit en is hooguit een psychologische stoplap om het maatschappelijke ongenoegen even te dempen. Kijk ons politici eens: we doen wel degelijk iets. O ja? En toen?’
‘Precies,’ beaamt Simon, ‘ bovendien: een parlementaire enquête bij de Belastingdienst doet bijvoorbeeld niks voor de door de Nam gedupeerde Groningers. Alles hangt met alles samen, maar dat hebben politici vreemd genoeg niet door. Of ze doen alsof.
Tja, hier staat dat meneer Richard Toes vindt dat de islam de grote olifant in de kamer is, die niet wordt benoemd. Maar de grote olifant is natuurlijk het neoliberale systeem en de neoliberale ideologie waarin we allemaal zijn ondergedompeld en waar veel moslims zich naar mijn overtuiging hevig tegen verzetten, maar zo kun je het niet brengen. Dit frame wordt niet geaccepteerd.’
Tazia lacht: ‘ Neen, want dan word je noch door de seculieren noch door de gelovigen begrepen, vrees ik. Dus blijven we ronddraaien en met loze termen strooien. De grote olifant die wordt betast door blinden die proberen te vertellen met welk dier ze te maken hebben. De ene blinde zegt dat de staart de slurf is en de andere houdt de slurf voor een staart, enzovoorts.
Nog zo’n vraag: wat is en goede burger? Is dat een burger die klakkeloos aanvaardt dat haar pensioen keer op keer wordt gekort en zij dus met terugwerkende kracht wordt afgewaardeerd op haar reeds verrichte arbeid. Terwijl bankiers keer op keer moeten worden “gered”? Moeten scholen zulke dociele burgers afleveren? Is dat wenselijk? Voor wie dan wel?
Simon leest voor: “Volgens Zoontjens is het gevaar van de islam slechts perceptie. “Er worden daar allerlei problemen aan toegeschreven die in werkelijkheid een andere oorzaak hebben. Het is de angst voor het vreemde die onze samenleving verstoort.”
Meneer Zoontjes heeft alweer gelijk, alleen is dat “vreemde” waarover hij het heeft, het onder ogen zien van het ons intussen overbekende, namelijk het neoliberale marktfundamentalisme. Zo gaan we het bijvoorbeeld steeds normaler vinden dat je op Marktplaats wordt genept. Dat hoort er nu eenmaal bij, vinden velen van ons inmiddels. Dat gebeurt immers overal om ons heen? En je doet er niets tegen. Het is goed voor de economie, zeggen ze, en we worden er allemaal beter van.’
‘Bizar,’ vindt Tazia, ‘ ik hoorde dat de rente op spaargelden naar het negatieve begint te gaan. Moet je toch eens nagaan. Zo lang geleden is het niet dat we nog normaal 3% of 4% rente op ons spaargeld kregen. Zo dadelijk moeten we geld toeleggen op spaargeld, terwijl bankiers en andere vage bobo’s steeds meer geld scoren. Toch piept er niemand. Vreemd.’
‘Zo slecht is het onderwijs dus blijkbaar toch niet,’ merkt Simon grijnzend op. ‘ Ons huidige onderwijs raakt steeds verder toegesneden op de markt en voedt op tot zombie-burgers voor een amorfe maatschappij. Helemaal niet zo vreemd dat bepaalde bevolkingsgoepen het idee van een parallelle maatschappij en economie aanhangen. Laat het hindoes of moslims zijn, als het maar oriëntatie-mogelijkheden aanreikt.’
– ‘ Je loopt ietwat achter, want onderwijs en markt vallen inmiddels samen. Dat is een wezenskenmerk van neoliberalisme.
Michel Houellebecq is niet geëmigreerd – zeg maar gewoon: gevlucht uit Frankrijk – vanwege de Franse muzelmannen, maar vanwege de Franse nomenklatoera. Die vonden zijn roman Soumission helemaal niet leuk, omdat zij daarin het mikpunt van Houellebecq’s satire zijn, niet de moslims.’
♥
Michel Houellebecq (2015): Onderworpen / ISBN: 978 90 295 3861 9
Lars Moratis en Frans Melissen: ‘De ronduit gevaarlijke mythes van KLM-baas Pieter Elbers’ – Trouw, 29 juli 2019, 8:20
Elke kabinetsformatie faalt; Sander Boon en Wimar Bolhuis / Cafe Weltschmerz Published on Oct 18, 2018
Wimar Bolhuis heeft onlangs zijn promotieonderzoek aan de Universiteit Leiden over de doorrekeningen van het Centraal Planbureau van verkiezingsprogramma’s en regeerakkoorden afgerond. ‘Van Woord tot Akkoord’; Een analyse van de partijkeuzes in CPB-doorrekeningen van verkiezingsprogramma’s en regeerakkoorden, 1986-2017.
